In dit artikel gaan we niet te diep in op de oorsprong van gedrag of de voor- en nadelen van ontmoetingen met vreemde honden. We geven eerder een ludiek overzicht van welke gedragingen zich vaak voordoen in een variabele groep en wat hierbij acceptabel is of niet.
Het spreekt voor zich dat bij dit artikel een hoop nuances en disclaimers horen en dat je elk probleemgedrag best bespreekt met je dierenarts en/of gedragstherapeut.
Spelgedrag in de ideale wereld
De ontspannen groep
Een ontspannen groep is gebaseerd op veiligheid en vertrouwen. Wanneer de individuele spelers er elk van overtuigd zijn dat hun wereld veilig is gaat een groep er typisch zo uitzien:
Wat zien we?
- De groep is verspreid.
- Verschillende honden zijn informatie aan het verzamelen door te snuffelen.
- Enkele groepjes van 2 honden ontstaan waar ze sociale interacties aangaan door middel van spel en andere communicatie.
Wat kunnen we nog zien?
- Enkele honden die relaxen en genieten van de zon.
- Honden die drinken.
- Honden die communiceren door hun urine te verspreiden.
Grenzen en correcties
Wat ook normaal is om te zien in een stabiele groep zijn (jonge) honden die af en toe grenzen aftasten. Andere honden gaan hun dan terecht wijzen wanneer de grens bereikt is. Dit hoort bij het ontwikkelingsproces en is nodig om te kunnen leren. Hierbij is het echter belangrijk dat de communicatie eerlijk verloopt. Correcties moeten daarom steeds afgewogen zijn om een punt duidelijk te maken zonder te shockeren en de andere hond moet hier dan ook rekening mee houden en deze grens respecteren.
Ideale ontmoetingen
Wanneer een hond een nieuwe hond ontmoet is dit uiteraard spannend. Wie is dat? Heeft die goede bedoelingen? Misschien is het wel een leuk speelmaatje of eerder een bedreiging? Om dit te weten te komen gaan de honden communiceren.
Een ideale begroeting tussen twee stabiele honden verloopt rustig en duurt ongeveer 5-10 seconden. De honden nemen elkaars geur op aan de oren, geslachtsorganen, anaalklieren… en weten genoeg. Nadien kan er overgegaan worden tot spel of gewoon het dagelijkse leven.
De sociale hond
Kort samengevat is een “sociale hond” in onze termen dus een hond die zich veilig voelt en ontspannen is in ontmoetingen met vreemde honden. Deze honden gaan grenzen respecteren en indien nodig afgewogen corrigeren.
Probleemgedrag
Uiteraard verloopt niet elke interactie vlekkeloos. Elke sociale hond kan in stresssituaties zijn gedrag aanpassen en veranderen in een of meerdere van onderstaande types. Het is aan ons om uit te zoeken wat zijn stressdrempel is en of het haalbaar is onder deze grens te blijven in een variabele groep zoals een sociaal pension of spelgroepen.
Meer info over de stressdrempel.
We bespreken hier enkele typische gedragingen die niet behoren tot de ideale wereld hierboven beschreven.
De ongecontroleerde energie
Sommige honden vinden nieuwe situaties zo spannend dat ze de zelfcontrole verliezen en zich als een speer in de groep gooien.
Deze manier van introductie zorgt ervoor dat een normale kennismaking onmogelijk is en brengt veel onnodige stress en energie in de groep. Dit gedrag wordt dan ook meestal niet aanvaard en deze hond wordt door de volledige groep terecht gewezen. Sommige andere honden raken door dit gedrag overprikkeld waardoor deze energiebommen ook vaak door meerdere honden bereden worden.
Typische voorbeelden: Jonge jachthonden zoals vizsla’s, weimaraners en labradors.
Welkom in de groep? Bij honden met een hogere stressdrempel.
Niet te verwarren met: De adrenaline junkie of de geile stalker
De vluchter
Bange honden gaan vaak op de vlucht slaan bij het zien van andere honden. Ook kunnen zij zich proberen verstoppen, janken of zelfs schreeuwen.
Door het weglopen spreken ze soms het jachtinstinct aan van andere honden en worden ze in het rond gejaagd.
Typische voorbeelden: Kan bij alle rassen voorkomen.
Welkom in de groep? Bij rustige, stabiele honden.
Niet te verwarren met: Een spelende hond
De verdediger
Sommige honden durven (in onze ogen) al eens te overdrijven in hun verdediging. Ze maken zich groot en luid om elke mogelijke bedreiging preventief weg te jagen.
Door dit gedrag voelen andere honden zich bedreigd en kan er een gevecht ontstaan. Ook indien er niet gevochten wordt kunnen andere honden schrikken of angstig worden.
Typische voorbeelden: Waakhonden zoals duitse herder.
Welkom in de groep? Indien veilig en van korte duur, bij rustige honden met een hoge stressdrempel.
Niet te verwarren met: De controlefreak of de jaloerse bink
De controlefreak
Soms is het nodig om een hond terecht te wijzen, maar deze honden gaan hierin een stapje te ver. Bij de minste beweging worden andere honden stilgelegd door een plotse en onverdiende correctie.
We willen echter dat honden de correcte sociale regels leren. Hiervoor dienen ze te verkennen en gepast op grenzen gewezen te worden. Indien heel de groep wordt stilgelegd door één individu kan er niets geleerd worden.
Typische voorbeelden: Herders
Welkom in de groep? Neen
Niet te verwarren met: De verdediger
De adrenaline junkie
Deze honden vinden alles spannend en hebben liefst zoveel mogelijk commotie om zich heen. Vaak gaan ze andere honden stalken, porren, blaffen of over andere honden hangen om toch maar een reactie te krijgen. Spelen is ook goed, maar als dat niet kan is een goede vechtpartij voor hun een prima tweede keuze.
Aangezien correcties bij deze honden juist het gewenst effect geven gaat dit gedrag enkel erger worden eens ze begonnen zijn.
Meer info over adrenalineverslaving.
Typische voorbeelden: Hoge energetische rassen
Welkom in de groep? Neen
Niet te verwarren met: De jaloerse bink of de geile stalker
De jaloerse bink
Deze honden doen het perfect in de groep zolang ze de enige intacte reu zijn en gaan andere honden ook mooi begroeten. Maar van zodra ze de geur opnemen van competitie zie je hun gemoedstoestand veranderen en ontstaat er een concurrentiestrijd.
Deze gevechten worden best niet toegestaan in een groep. Indien een reu een discussie wint krijgt deze een heuse opstoot van dopamine en testosteron en dit gevoel gaat hij meer en meer opzoeken (denk aan vechtersbazen op café of een voetbalwedstrijd). Het gedrag gaat dus enkel erger worden bij elk gevecht!
Meer info over competitieve agressie bij reuen.
Typische voorbeelden: Intacte reuen (vanaf ≈1jaar) en voornamelijk waakhonden
Welkom in de groep? Indien ze de enige intacte reu zijn (niet altijd mogelijk)
Niet te verwarren met: De adrenaline junkie
De geile stalker
Het hoofddoel van een intacte reu is voortplanting. Bij het zien van een vreemde hond maken sommige kanjers er dan ook hun missie van om deze taak te volbrengen. Zowel teven als gecastreerde reuen voldoen hiervoor aan deze geile bok zijn eisen. Deze honden gaan stalken, rijden, obsessief lekken aan geslachtsdelen en gaan vaak zodanig over hun grens dat hun tong tot op de grond komt te hangen.
Het probleem is dat dit gedrag ook een enorme testosteron boost geeft. Hierdoor gaat hun zelfvertrouwen toenemen, terwijl sociale empathie afneemt. Correcties van andere honden hebben dan ook zelden tot nooit effect. Aangezien ook dit gevoel bij de reu verslavend werkt (vergelijk met het kijken van porno) gaat dit niet uitdoven.
Typische voorbeelden: Intacte reuen (vanaf ≈7maand) en voornamelijk “sociale” rassen.
Welkom in de groep? Neen
Niet te verwarren met: De adrenaline junkie
